Thay Đổi Quan Trọng Về Luật Hoàn Nenkin Cho Người Nước Ngoài Tại Nhật Bản (Update 16/5/2025)

Ngày 16/5/2025, Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản (Ministry of Health, Labour and Welfare – MHLW) đã ban hành một công văn sửa đổi quan trọng liên quan đến việc hoàn trả tiền Nenkin (bảo hiểm hưu trí quốc dân) cho người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Nhật Bản. Đây là những thay đổi lớn nhất trong những năm gần đây về chính sách hoàn Nenkin, có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của nhiều lao động nước ngoài đang làm việc tại Nhật. Trong bài viết dưới đây, HSB JAPAN sẽ giúp bạn hiểu rõ những điểm mới, những điều cần lưu ý cũng như cách chuẩn bị tốt nhất để đảm bảo quyền lợi của mình.

1. Nenkin là gì? Tại sao việc hoàn Nenkin quan trọng?

Nenkin (年金) là hệ thống bảo hiểm hưu trí quốc dân Nhật Bản, được quản lý bởi Chính phủ Nhật Bản nhằm đảm bảo nguồn thu nhập cho người dân khi về hưu. Theo luật, bất kể là người Nhật hay người nước ngoài sinh sống hợp pháp, khi làm việc và đóng bảo hiểm xã hội ở Nhật, bạn đều phải tham gia đóng Nenkin.

Tuy nhiên, không phải ai cũng ở lại Nhật đủ lâu để hưởng lương hưu hàng tháng. Vì vậy, hệ thống hoàn Nenkin cho người nước ngoài được thiết kế để trả lại một phần tiền bảo hiểm mà họ đã đóng khi rời khỏi Nhật Bản vĩnh viễn.

Theo Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, việc hoàn Nenkin là quyền lợi của người nước ngoài đã đóng bảo hiểm trong một khoảng thời gian nhất định, giúp họ có thể nhận lại một phần tiền đóng góp đã tích lũy trong quá trình làm việc tại Nhật. (Nguồn: MHLW – Japan Pension Service)

2. Quy định mới được ban hành ngày 16/5/2025: 2 điểm thay đổi chính

2.1 Không được nộp đơn rút Nenkin nếu còn giấy phép tái nhập cảnh (Re-entry Permit)

Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất trong dự thảo luật Nenkin mới là quy định liên quan đến giấy phép tái nhập cảnh (re-entry permit). Trước đây, người lao động chỉ cần về nước trong thời gian ngắn là có thể nộp hồ sơ xin rút Nenkin một lần, bất kể còn hay không còn giấy phép tái nhập cảnh. Tuy nhiên, theo nội dung sửa đổi, điều kiện này sẽ thay đổi đáng kể.

Cụ thể, người lao động rời khỏi Nhật Bản bằng giấy phép tái nhập cảnh sẽ không được nhận khoản Nenkin một lần cho đến khi giấy phép đó hết hiệu lực. Nói cách khác, bạn phải rời Nhật Bản một cách “dứt điểm”, tức không còn giấy phép quay lại trong tay, thì mới được xem là đủ điều kiện nộp đơn xin hoàn trả Nenkin.

Ảnh hưởng đối với người lao động nước ngoài

Thay đổi này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến những người có kế hoạch về nước tạm thời để làm thủ tục rút Nenkin, sau đó quay lại Nhật làm việc theo visa mới hoặc chương trình khác. Với quy định mới, những trường hợp này sẽ không còn được xử lý hồ sơ Nenkin cho đến khi giấy phép tái nhập cảnh hết hạn hoàn toàn – thời gian có thể kéo dài từ vài tháng đến một năm, gây chậm trễ và phiền toái không nhỏ.

Đặc biệt, nếu người lao động không biết về thay đổi này và nộp hồ sơ sớm, họ có thể bị cơ quan quản lý từ chối xử lý hoặc yêu cầu giải trình bổ sung, dẫn đến mất nhiều thời gian và ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính sau khi về nước.

2.2 Tăng giới hạn thời gian được hoàn Nenkin từ 5 năm lên 8 năm

Bên cạnh điều kiện cư trú, một thay đổi quan trọng khác trong dự thảo luật Nenkin là thời gian tối đa được tính để nhận Nenkin một lần sẽ được nâng từ 5 năm (60 tháng) lên 8 năm (96 tháng). Đây là thay đổi có lợi cho người lao động nước ngoài đã làm việc tại Nhật lâu dài.

Hiện nay, nếu người lao động nước ngoài tham gia đóng Nenkin trên 5 năm, hệ thống vẫn chỉ tính mức hoàn trả dựa trên tối đa 60 tháng. Phần vượt quá không được chi trả, khiến nhiều người thiệt thòi, đặc biệt là những ai đã làm việc tại Nhật từ 6–10 năm nhưng không đủ điều kiện để nhận lương hưu định kỳ.

Khi quy định mới được áp dụng, thời gian tối đa được tính sẽ tăng lên 96 tháng. Như vậy, những người đã đóng Nenkin đủ 6–8 năm sẽ được tính toán dựa trên thời gian thực tế và nhận khoản hoàn trả lớn hơn đáng kể.

Tác động cụ thể

Theo cách tính của cơ quan bảo hiểm Nhật Bản, số tiền hoàn trả Nenkin một lần phụ thuộc vào thời gian đóng và mức lương tham gia bảo hiểm. Khi giới hạn tính toán được mở rộng lên 96 tháng, mức hoàn trả có thể tăng thêm hàng trăm nghìn yên – một khoản không nhỏ đối với nhiều lao động nước ngoài.

Ví dụ, người đóng Nenkin 60 tháng hiện có thể nhận được khoảng 600.000 – 800.000 yên, thì khi đóng đủ 96 tháng, con số này có thể lên đến 1.000.000 – 1.300.000 yên, tùy theo hệ số tính và mức thu nhập trung bình.

Trích đoạn từ tài liệu của Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản:

“Việc nâng thời gian tối đa được tính để hoàn Nenkin từ 5 năm lên 8 năm sẽ áp dụng cho người nước ngoài tham gia hệ thống bảo hiểm từ ngày luật có hiệu lực, nhằm tăng cường quyền lợi cho người lao động dài hạn.”
(Nguồn: Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, 2025)

3. Thời điểm áp dụng quy định mới

Dù nội dung dự thảo đã được công bố, nhưng thời điểm chính thức áp dụng các thay đổi vẫn chưa được ấn định. Theo thông báo từ Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, các điều chỉnh sẽ có hiệu lực trong vòng tối đa 4 năm kể từ khi luật được ban hành chính thức.

Điều này có nghĩa là người lao động sẽ còn thời gian để chuẩn bị và điều chỉnh kế hoạch cư trú, nhưng cũng không nên trì hoãn quá lâu.

4. Lời khuyên cho người lao động nước ngoài tại Nhật

Nếu bạn đã tham gia đóng Nenkin từ 60 tháng (5 năm) trở lên, bạn có thể bắt đầu xem xét việc làm thủ tục rút Nenkin CÀNG SỚM CÀNG TỐT từ bây giờ. Trong bối cảnh các chính sách mới sẽ sớm được áp dụng trong vòng 4 năm tới, việc chủ động sớm có thể giúp bạn:

• Tránh rủi ro mất quyền rút tiền do vô tình để giấy phép tái nhập cảnh còn hiệu lực.

• Tối ưu thời gian xử lý hồ sơ, đặc biệt nếu bạn đang chuẩn bị rời Nhật Bản hoặc không có ý định quay lại lâu dài.

• Không bị ảnh hưởng bởi các thay đổi luật chưa rõ thời điểm áp dụng, giúp bạn có sự chủ động về tài chính và cư trú.

5. Kết luận

Việc sửa đổi Luật hoàn Nenkin do Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản ban hành vào ngày 16/5/2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi người lao động nước ngoài tại Nhật Bản. Qua đó, không những tạo ra cơ chế công bằng hơn trong việc hoàn Nenkin mà còn khuyến khích người lao động gắn bó lâu dài hơn với Nhật Bản.

6. Tham khảo thêm và cập nhật tin tức

Bạn có thể truy cập website chính thức của Bộ Lao động và Phúc lợi Nhật Bản hoặc Japan Pension Service để theo dõi các thông tin cập nhật liên quan:

• Japan Pension Service

• Ministry of Health, Labour and Welfare – Japan

---

Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc bài viết. Nếu bạn thấy nội dung hữu ích, đừng quên chia sẻ với người thân, bạn bè để họ cùng nắm bắt thông tin mới nhất về quyền lợi hoàn Nenkin.

Nếu bạn cần tư vấn cụ thể về thủ tục hoàn Nenkin hoặc các dịch vụ liên quan, đừng ngần ngại liên hệ với HSB JAPAN để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp.