Thuế cư trú tại Nhật Bản : Những điều mà lao động tại Nhật cần phải biết !

Thuế cư trú ở Nhật: Người lao động Việt cần nắm rõ!

Chào các bạn lao động Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản!

Khi đặt chân đến đất nước mặt trời mọc, bên cạnh công việc, cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, việc nắm vững các quy định về thuế là vô cùng quan trọng để đảm bảo quyền lợi và thực hiện đúng nghĩa vụ của mình. Có nhiều loại thuế khác nhau, và một trong số đó mà các bạn cần đặc biệt quan tâm chính là Thuế cư trú (住民税).

Hiểu rõ về Thuế cư trú sẽ giúp bạn quản lý tài chính tốt hơn, tránh những bỡ ngỡ hay rắc rối không đáng có, đặc biệt là khi có dự định thay đổi nơi ở hoặc về nước. Bài viết này sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết về loại thuế này một cách dễ hiểu nhất.

 

LIÊN HỆ NGAY

Thuế cư trú là gì và khác gì Thuế thu nhập cá nhân?

Thuế cư trú (住民税) là gì?

• Loại thuế địa phương (tỉnh và thành phố/quận).
• Dùng để chi trả cho các dịch vụ công cộng tại địa phương (giáo dục, y tế, phúc lợi…).
• Tính dựa trên thu nhập của năm trước đó.

Phân biệt Thuế cư trú và Thuế thu nhập cá nhân (所得税)

• Thuế thu nhập: Thuế quốc gia, tính và nộp hàng tháng hoặc hàng năm dựa trên thu nhập của năm hiện tại.
• Thuế cư trú: Thuế địa phương, tính dựa trên thu nhập năm trước, nộp từ tháng 6 năm sau.
• 

Tóm lại, Thuế thu nhập cá nhân đánh vào thu nhập hiện tại, còn Thuế cư trú đánh vào thu nhập năm trước.

Ai cần đóng Thuế cư trú tại Nhật Bản?

Quy định về đối tượng nộp Thuế cư trú rất rõ ràng:

Bạn có nghĩa vụ đóng Thuế cư trú của một địa phương nếu bạn có địa chỉ đăng ký (在留カード ghi địa chỉ) tại địa phương đó vào ngày 1 tháng 1 của năm tính thuế.

Ngoài ra, bạn cũng cần phải có thu nhập trong năm trước đó vượt quá một ngưỡng nhất định (ngưỡng này có thể khác nhau đôi chút tùy địa phương).

Ví dụ: Nếu ngày 1 tháng 1 năm 2024, bạn vẫn đang đăng ký cư trú tại Osaka, thì bạn sẽ có nghĩa vụ đóng Thuế cư trú cho thành phố Osaka của năm 2024 (dựa trên thu nhập năm 2023) kể cả khi sau ngày đó bạn chuyển đến Tokyo hoặc thậm chí về Việt Nam.

Đây là một trong những điều quan trọng nhất cần nắm rõ về Thuế cư trú để tránh bỡ ngỡ.

Thuế cư trú được tính như thế nào?

Như đã nói, Thuế cư trú được tính toán dựa trên tổng thu nhập của bạn trong năm tài chính trước đó (từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 31 tháng 12).

Việc tính toán cụ thể thường do cơ quan thuế của thành phố/quận nơi bạn đăng ký cư trú thực hiện. Họ sẽ dựa vào thông tin về thu nhập của bạn được khai báo qua công ty (qua quyết toán cuối năm) hoặc do bạn tự khai báo thuế thu nhập cá nhân.

Thuế cư trú thường bao gồm hai phần:

1. Khoản cố định đồng đều (均等割): Đây là một khoản phí như nhau áp dụng cho mọi cư dân có thu nhập, không phụ thuộc vào mức thu nhập cao hay thấp (chỉ cần vượt qua ngưỡng miễn thuế tối thiểu). Mức này thường khoảng vài nghìn Yên mỗi năm, có thể khác nhau giữa các địa phương.
2. Khoản tính theo thu nhập (所得割): Phần này được tính theo tỷ lệ phần trăm trên thu nhập chịu thuế của bạn sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ theo luật định (như giảm trừ bản thân, giảm trừ người phụ thuộc, giảm trừ bảo hiểm xã hội…). Tỷ lệ này thường là 10% (4% là thuế tỉnh dân, 6% là thuế thị dân), nhưng có thể có sự điều chỉnh nhỏ ở một số địa phương.

Sau khi tính toán xong, cơ quan thuế địa phương sẽ gửi cho bạn giấy báo thuế cư trú (納税通知書) vào khoảng tháng 5 hoặc tháng 6, ghi rõ số tiền cần nộp và các kỳ hạn thanh toán.

Khi nào và làm thế nào để đóng Thuế cư trú?

Việc nộp Thuế cư trú thường bắt đầu từ tháng 6 hàng năm. Có hai phương thức chính để đóng loại thuế này:

1. Nhận giấy báo và tự nộp (普通徴収):
   • Áp dụng chủ yếu cho những người không làm việc cố định cho một công ty (ví dụ: tự kinh doanh, làm thêm nhiều nơi không có hợp đồng lao động chính thức…).
   • Cơ quan thuế địa phương sẽ gửi giấy báo thuế cư trú trực tiếp đến nhà bạn.
   • Bạn mang giấy báo này ra ngân hàng, bưu điện, cửa hàng tiện lợi hoặc sử dụng các ứng dụng thanh toán trực tuyến để nộp tiền.
   • Thường được chia thành 4 kỳ nộp trong năm: cuối tháng 6, cuối tháng 8, cuối tháng 10 và cuối tháng 1 năm sau. Bạn cũng có thể chọn nộp toàn bộ số tiền một lần.
2. Khấu trừ trực tiếp từ lương (特別徴収):
   • Đây là phương thức phổ biến nhất cho người làm công ăn lương chính thức tại các công ty.
   • Công ty của bạn sẽ nhận thông báo từ cơ quan thuế địa phương về số Thuế cư trú bạn cần đóng.
   • Công ty sẽ tự động trừ số tiền này từ lương hàng tháng của bạn (thường từ kỳ lương tháng 6 đến kỳ lương tháng 5 năm sau) và thay mặt bạn nộp cho cơ quan thuế. Bạn sẽ thấy khoản khấu trừ này trong bảng lương hàng tháng của mình.

Những điều cần đặc biệt lưu ý về Thuế cư trú

Về nước giữa năm hoặc chuyển đi nơi khác

Như đã nhấn mạnh ở trên, trách nhiệm thuế cư trú được xác định dựa trên việc bạn có phải là cư dân của địa phương đó vào ngày 1 tháng 1 hay không.

Nếu bạn về Việt Nam hoặc chuyển đến địa phương khác sau ngày 1 tháng 1, bạn vẫn có nghĩa vụ đóng toàn bộ số Thuế cư trú của năm đó cho địa phương nơi bạn cư trú vào ngày 1/1.

• Nếu bạn đang được công ty khấu trừ từ lương (特別徴収), công ty sẽ tiếp tục khấu trừ cho đến khi bạn nghỉ việc. Số thuế còn lại chưa đóng có thể sẽ được trừ hết vào kỳ lương cuối cùng, hoặc bạn sẽ nhận được giấy báo thuế từ địa phương để tự nộp phần còn lại (chuyển sang hình thức 普通徴収).
• Nếu bạn đang tự nộp (普通徴収), bạn sẽ tiếp tục nhận được giấy báo thuế cho các kỳ còn lại.
• Trong trường hợp về nước hẳn, bạn cần thông báo cho cơ quan thuế địa phương biết. Bạn có thể được yêu cầu đóng hết số thuế còn lại trước khi rời Nhật, hoặc cần chỉ định một người đại diện thuế (納税管理人) tại Nhật Bản để nhận giấy báo thuế và nộp thay bạn. Việc này rất quan trọng để tránh nợ thuế và các vấn đề pháp lý về sau.

Hãy đảm bảo bạn hoàn thành đầy đủ thủ tục đóng thuế cư trú trước khi rời Nhật hoặc có sắp xếp rõ ràng.

Liên quan đến khai báo thuế thu nhập

Số tiền Thuế cư trú được tính dựa trên thông tin thu nhập của năm trước. Thông tin này đến từ bản khai báo thuế thu nhập cá nhân (確定申告) hoặc thủ tục quyết toán cuối năm (年末調整) mà công ty làm cho bạn. Do đó, việc khai báo thu nhập chính xác là cơ sở để Thuế cư trú được tính đúng.

Tóm tắt nhanh các điểm chính

• Thuế cư trú là thuế địa phương dùng cho các dịch vụ công cộng.
• Được tính dựa trên thu nhập của năm trước đó.
• Áp dụng cho người có địa chỉ đăng ký vào ngày 1 tháng 1 hàng năm.
• Số thuế có hai phần: cố định và tính theo thu nhập.
• Thường được nộp từ tháng 6 hàng năm, có thể nhận giấy báo tự nộp hoặc trừ trực tiếp từ lương.
• Đặc biệt lưu ý: Rời Nhật Bản sau ngày 1 tháng 1 vẫn có trách nhiệm đóng toàn bộ Thuế cư trú của năm đó. Cần hoàn thành nghĩa vụ thuế hoặc ủy thác người đại diện trước khi đi.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Thuế thu nhập và thuế cư trú khác gì nhau?
   • Thuế thu nhập là thuế quốc gia dựa trên thu nhập năm hiện tại, thường tạm trừ hàng tháng. Thuế cư trú là thuế địa phương dựa trên thu nhập năm trước đó, bắt đầu nộp từ tháng 6 năm sau.
2. Tôi vừa sang Nhật năm nay (ví dụ tháng 4/2024), năm sau (2025) tôi có phải đóng thuế cư trú không?
   • Có. Nếu bạn ở Nhật Bản vào ngày 1 tháng 1 năm 2025 và có thu nhập trong năm 2024, bạn sẽ phải đóng Thuế cư trú cho năm 2025 (dựa trên thu nhập năm 2024).
3. Tôi về nước hẳn vào tháng 7, có phải đóng hết thuế cư trú cả năm không?
   • Có. Nếu bạn vẫn còn đăng ký cư trú tại Nhật vào ngày 1 tháng 1 của năm đó, bạn có nghĩa vụ đóng toàn bộ số Thuế cư trú của năm đó cho địa phương đó. Bạn cần đóng hết phần còn lại hoặc ủy thác người đại diện thuế tại Nhật để nộp thay.
4. Có thể đóng thuế cư trú hàng tháng thay vì hàng quý hoặc trừ lương không?
   • Nếu công ty trừ lương (特別徴収), thì là hàng tháng. Nếu tự nộp (普通徴収), thông thường là 4 kỳ/năm. Một số địa phương có thể cho phép đóng hàng tháng nếu bạn làm thủ tục đặc biệt hoặc trong các trường hợp cụ thể, nhưng phổ biến nhất vẫn là 4 kỳ.
5. Làm gì nếu không nhận được giấy báo thuế cư trú?
   • Nếu đã qua tháng 6 mà bạn chưa nhận được giấy báo thuế cư trú (áp dụng cho hình thức tự nộp) hoặc không thấy khoản khấu trừ trong bảng lương (áp dụng cho hình thức trừ lương), hãy liên hệ với công ty hoặc cơ quan thuế của thành phố/quận nơi bạn đăng ký cư trú để kiểm tra lại thông tin.

Kết luận

Hiểu rõ về Thuế cư trú là một phần thiết yếu trong cuộc sống tại Nhật Bản. Việc nắm vững cách thức hoạt động, đối tượng và thời gian nộp thuế không chỉ giúp bạn thực hiện đúng nghĩa vụ công dân mà còn tránh được những phiền phức không đáng có, đặc biệt khi có sự thay đổi về nơi ở hay dự định về nước.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác liên quan đến Thuế cư trú hay các vấn đề thuế và thủ tục hành chính khác tại Nhật Bản, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ tư vấn của HSB JAPAN để được hỗ trợ giải đáp chi tiết!

LIÊN HỆ NGAY

Thông tin liên hệ:

Trụ sở chính:
〒130-0026
東京都墨田区両国1-3-12 (925両国第2ビル)

Chi nhánh:
Phòng 602, Toàn nhà ASUVA, số 9A Thanh Liệt, Thanh Trì, Hà Nội.

Tel (Japan):(+81)3-5937-2465
Tel (Vietnam): (+84)24-6670-2797

LIÊN HỆ NGAY

“`